India en het hindoeïsme worden aangepakt op het Internationale Film Festival Rotterdam (IFFR)
Met maar liefst 20 films en documentaires had India een voorname plaats op het twee weken durende Internationale filmfestival (IFFR) 2023 in Rotterdam. En er is reden daartoe, want in 2022 vierde India 75 jaar onafhankelijkheid en de programmeurs van het festival vragen zich af of het echt wel goed gaat in dat land. Ze geven daar een eigen antwoord op met een programma, bestaande uit zowel documentaires als fictie verhalen, die reflecteren op de sociaal-politieke ontwikkeling van India in de afgelopen 30 jaar. Hierbij wil men de vraag stellen of het institutionele succes van rechtse hindoe-nationalistische groeperingen en de vervolging van andersdenkenden een teken aan de wand zijn.
De films en documentaires op het festival spreken daarin klare taal. India is een rechts hindoeïstisch land geworden en minderheden moeten het ontgelden. De programmeurs van het IFFR laten er geen twijfel over bestaan hoe zij de ontwikkelingen in India interpreteren. Of zijn ze naïef genoeg om te worden geadviseerd door anti-Indiërs om deze kritiekloos over te nemen? Wij hopen het laatste, liever onwetend dan betweterigheid met een neokoloniaal tintje.
Een neutrale en kritische discussie over het moderne India juichen wij van harte toe, want ook wij als Nederlandse hindoes hebben onze eigen kijk op de ontwikkelingen aldaar, net als iedere Indiër. Maar als bijna de gehele selectie van de 20 vertoningen op een filmfestival eenzijdige kritiek levert op Indiase maatschappelijke ontwikkelingen, dan vermoeden wij dat er bij de programmeurs van het festival zelf een ideologie aanwezig is ten aanzien van hindoe ontwikkelingen in India. Het laten zien van verschillende perspectieven en kennis laten maken met uiteenlopende standpunten zijn ver te zoeken. Waarom?
Waarom worden er rondom allerlei landen en culturen artistieke documentaires en films geprogrammeerd en wil het IFFR zich kritisch opstellen ten aanzien van India? Waarom deze selectieve journalistieke belangstelling? We zijn nog steeds op zoek naar antwoorden.
Daarnaast willen wij ook aangeven dat dit festival, wij hopen zonder enig besef te hebben, op deze manier de hindoe — moslim controverse uit India naar Nederland importeert. Deze discussie raakt bijna 1,3 miljoen Nederlanders (het totaal aan moslims en hindoes in Nederland) en daarom is het dus van belang dat een festival voldoende maatschappelijke sensitiviteit heeft om te voorkomen dat er een wig wordt gecreëerd tussen gemeenschappen, omdat een groepje programmeurs iets vindt van de politiek in India. Het IFFR heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid hier in Nederland en daarom is het dus niet te verantwoorden dat er met het geld van moslim en hindoe belastingbetalers spanningen tussen de gemeenschappen wordt gecreëerd onder de mom van culturele festivals.
Er is een Indiaas gezegde waarin wordt gesteld dat het makkelijker is om iets af te breken dan op te bouwen. ledere traditie heeft een uitdrukking van deze strekking, maar het IFFR kiest voor de gemakkelijke route. lk nodig het festival bestuur uit om met ons in gesprek te treden om een evenwichtige en kritische discussie rondom India aan te gaan om zo met Nederlandse hindoes en moslims te spreken in plaats van over hen. Die tijd moet nu een keer voorbij zijn!
Met vriendelijke groet,
Mw. Drs. R. Datadin
Voorzitter Hindoeraad Nederland