Auteur: Prof Kapadia Mala
De laatste paar jaar is de belangstelling voor Wellness, Welzijn en Geluk toegenomen. Als ik literatuur lees, is het verrassend dat geluk meer wordt gezien als een vaardigheid, dan als een staat van Zijn. Een waarschijnlijke reden hiervan is dat mensen het brein als middelpunt hebben gehouden. Ons brein als middelpunt zien, en geluk als een vaardigheid, lijkt op vastklampen aan informatie van de bladeren, in plaats van dieper te gaan naar de wijsheid van de wortels.
Volgens een anekdote leed de mensheid lang geleden aan verschillende fysieke en psychologische kwalen. De rishi’s, vol compassie voor het lijden, hielden een ronde tafel. Zij hadden behoefte aan een fundamentele correctie en een kennis die gezondheid en welzijn kan creëren, wat essentieel is voor geluk. Ṛṣi Bhāradvāja, reikte uit naar Indra en Brahma voor de kennis van Āyurveda. Deze kennis werd geopenbaard aan de uit compassie voor de mensheid geboren Rishi. Dit verhaal of “Itihasa” van Āyurveda wordt verteld in Caraka Saṃhitā, sūtrasthāna, 1.18. Letterlijk wordt het woord “Āyurveda” vertaald als “Veda” – de kennis van “Āyu” of Leven.
Zoals yoga vaker wordt opgevat en beoefend als Hatha Yoga, of Āsana en Prāṇāyāma, is Āyurveda helaas beperkt gebleven tot het behandelen van ziekten. Als “Āyu” leven is, wat voor kennis geeft Āyurveda ons dan over het leven? “Āyu”, vertaald als leven, wordt meestal gezien als levensduur. Als we rondkijken in de wereld, zelfs met een groeiende levensduur, zijn we dan tevreden? Zo niet, laten we dan eens kijken waarom niet en ook wat “Āyu” werkelijk is?
Hoewel veel landen deelnemen aan de Wereld Yoga Dag, is de wereld nog lang geen betere plek om te leven. Wat ontbreekt er? Iemand die er weinig over weet zoekt oppervlakkige kennis (Saṃskṛta gezegde – Pallav Gṛhī Paṃḍitam; wat inhoudt dat echte kennis in de wortels zit, en niet in de bladeren). Kort gezegd, om Wellness, Welzijn en Geluk te begrijpen, moeten we naar de wortels gaan en ons niet alleen vasthouden aan de bladeren. De wortels van Yoga liggen in de filosofie, het wereldbeeld van deze filosofie en de daaraan verbonden Āyurveda. In de Vedische literatuur vinden we Yoga en Āyurveda niet als afzonderlijke takken van kennis. Wanneer we ons verbinden met de wortels, verbinden we ons met de essentie van kennis.
Āyurveda’s definitie van leven is cruciaal in de hedendaagse tijd. Natuurlijk betekent het een lang leven; maar de beschrijving omvat ook het leven in “het leven”. “Āyu” staat in de Āyurveda bekend onder verschillende termen, zoals “Dhari”- dat wat in stand houdt, voorkomt dat het lichaam vergaat; “Jīvitama”- dat wat leeft; “Nityāga”- dat wat de ziel, geest en lichaam intact houdt en integreert; en “Anubaṃdha”- dat wat verbindt, hecht en ononderbroken opeenvolgt. Alleen maar lang leven zonder deze kwaliteiten lijkt zinloos. Hoe verloopt zo’n lange levensduur? Ouderdom weerspiegelt hoe men het leven heeft geleefd vanaf de kindertijd. Wat is de drijfveer van het leven geweest? Is welzijn en welbevinden een prioriteit? En hoe wordt geluk gedefinieerd en bereikt? Āyurveda beantwoordt al deze vragen op een prachtige manier. Het is vergelijkbaar met een levenshandleiding voor leven. En het ‘hoe’ ontvouwt zich vanuit het ‘waarom’ van het leven. De positieve psychologie, een zeer recent veld in de psychologie, heeft nu een aantal van de ‘waarom’ en ‘hoe’ geïntegreerd in het onderzoek, maar de belangrijkste ontbrekende basis is de totaliteit van het leven – lichaam-hersenen-geest-hart en bewustzijn.
Āyurveda beschrijft wat “Āyu” is, en gaat dan ook dieper in op het beschrijven van 4 soorten Āyus van het leven. Ze worden beschreven als “Hita”,“Sukha”, “Ahita” en “Dukha” Āyu. “Hita” is een Saṃskṛta woord, dat heilzaam is, zegeningen brengt en geluk en welzijn creëert. Het is zeer interessant op te merken dat in de Āyurveda teksten, “Hita” voorafgaat aan “Sukha”. Dus, welzijn is verbonden met het leven op een holistische en zinvolle manier, in plaats van het najagen van geluk. “Hita Āyu” is een houding waarbij een individu fysiek, emotioneel en spiritueel gezond is, met de gemeenschap en de omgeving verbonden is en zich ook op het leven na dit leven richt. Deze houding vereist het in harmonie houden van relaties en genereert welvaart.
Deugden als waarachtigheid, vrede, gebrek aan jaloezie, liefdadigheid, het nastreven van kennis en een sterk karakter maken integraal deel uit van het leven van een persoon die een Hita-leven leidt. Zelfs als men fysieke en emotionele gezondheid wil bereiken, moet men de meta vaardigheid van zelfbewustzijn hebben en weten wat voor levensstijlkeuzes, voeding en relaties bevorderlijk zijn voor het welzijn. Afwezigheid van ziekte is geen gezondheid. Gezondheid volgens de Āyurveda is een holistische balans van lichaam-geest-bewustzijn. De teksten beschrijven de weg naar de zone van gezondheid. Er ligt een nadruk op zelfverantwoordelijkheid om deze zone te bereiken. Het gaat niet om medische consulenten en voedingssupplementen. “Hita” vereist een volledig begrip van de totaliteit van het leven en de invloed ervan. Zelfs een enkele gedachte om iemand kwaad te doen kan trillingen opwekken die ertoe kunnen leiden dat de kwaliteit van het leven in het gedrang komt. Dit soort mindfulness was millennia geleden al een manier van leven. Het kan een indicator zijn om vast te stellen of een gemeenschap ontwikkeld is. Het verruimde bewustzijn en bewust leven zijn de parameters voor “Hita Ayu”.
Het idee van Geluk wanneer het getrokken wordt uit “Sukha” verrijkt ons begrip van louter hoge opwinding, onmiddellijke bevrediging van verlangens en toegeeflijkheid aan wat ons plezier geeft – zelfs als het de gezondheid of het welzijn schaadt. “Sukha” is het creëren van de omgeving of “Kha”, waarin men “Su” ervaart (duidt op aspecten van welzijn, welvaart, gelukzaligheid en diepe verbondenheid met het bewustzijn). “Sukha” is volgens de universele wetten van het Leven (Dharma) een staat van zijn. “Zijn” is het hogere niveau van “Mindfulness” in de zin dat het een bewustzijn is van ons bestaan voorbij lichaam. Het onthult de geest en de onderlinge verbondenheid met de natuur en de kosmos.
Mijn reis naar Yoga en Āyurveda begon met de zoektocht naar wat voor mij ‘Psychologie’ kan betekenen. Hoe meer ik las en leerde, hoe meer het verlangen groeide om dieper in de oceaan van wijsheid te duiken. De puntjes begonnen zich te verbinden toen ik door het leven reisde in verschillende rollen als leraar, human resource professional en journalist. Onderwijs en psychologie werden mijn passie. Ik realiseerde me dat geluk niet een vaardigheid is die je kunt leren, maar misschien meer het afleren en deconditioneren van onze hersenen van externe definities van geluk. In de huidige tijd ontbreekt de rol van het Hart, als het kern van Bewustzijn in ons leven – of we nu in een samenleving leven of in onderwijsinstellingen leren. Vandaar dat we ons realiseren hoe ons kortzichtig begrip heeft geleid tot een leven dat in Āyurveda wordt beschreven als “Ahita” of “Dukha”. De kern van ons Wezen is niet het brein, maar het Hart. Het Hart weet door Bewustzijn wat “Hita” en “Sukha” is. Het is waar het Bewustzijn zetelt. Op een lichtere noot – dit is waarom we gehersenspoeld kunnen worden, maar niet “gehartspoeld”. Wijsheid moet worden verdiend door levenservaringen of worden bevorderd door dieper in ons eigen Hart te gaan.
Āyurveda begint bij de wortels en geeft ons een holistisch begrip van onszelf, de wereld en de Kosmos. De rishi’s hebben deze waarheden gecodificeerd als “Dharma”, de duurzame wetten van het universum die ons vasthouden en voeden. Moge de Internationale Dag voor Yoga ons dit jaar dieper brengen in de wortel en het hart van welzijn, welbevinden en geluk.
Bron: https://magazine.omrise.org/nl/2022/06/wellness-well-being-happiness-the-ayurveda-way/