Divali – Het feest van het licht
Divali, ook bekend als Deepavali (rij van lichtjes), is het feest van het licht – een moment waarop miljoenen mensen over de hele wereld het licht laten zegevieren over de duisternis.
In 2025 valt Divali op maandag 20 oktober.
Volgens de Vedische kalender vindt Divali plaats op de dag van Amavasya (nieuwe maan) in de maand Kartik. Dit jaar begint de Amavasya Tithi op maandagmiddag 20 oktober en eindigt op dinsdagmiddag 21 oktober. Daarom vieren hindoes in Nederland en wereldwijd Divali op maandagavond, wanneer de heilige Amavasya-periode actief is.
Divali herinnert ons eraan dat te midden van alle verandering het licht van bewustzijn en liefde in ons blijft branden. Het feest symboliseert de overwinning van licht op duisternis, wijsheid op onwetendheid en hoop op angst. Volgens de Ramayan keerde koning Ram na veertien jaar ballingschap terug naar Ayodhya, nadat hij de demonenkoning Ravan had overwonnen. De inwoners van Ayodhya verlichtten de stad met duizenden diyas (ghee-lampjes) om zijn terugkeer te vieren – een symbool van vreugde, zuivering en spirituele vernieuwing.
Toch reikt de betekenis van Divali verder dan dit verhaal. Op een dieper niveau weerspiegelt het de eeuwige reis van de menselijke ziel – de overgang van onwetendheid naar inzicht, van angst naar vrede, van duisternis naar het licht van spirituele ontwaking.
In aanloop naar Divali reinigen families hun huizen. Dit gebruik gaat verder dan uiterlijke netheid – het staat symbool voor het zuiveren van zowel de leefruimte als de geest. Door het oude los te laten en ruimte te scheppen voor licht en helderheid, bereiden mensen zich voor op een nieuw begin vol bewustzijn en innerlijke rust.
De diya staat centraal in deze betekenis. In wezen vertegenwoordigt de diya het innerlijke licht in ieder mens. Het aansteken van een diya is een symbolische daad van het ontsteken van zelfbewustzijn en zelfrealisatie – een herinnering om verlichting en innerlijke vrede te zoeken. De vlam symboliseert jnana, het licht van kennis dat avidya, onwetendheid, verdrijft. Ze herinnert ons eraan dat de essentie van het leven is te groeien in bewustzijn, liefde en vrede.
Elke diya bestaat uit de vijf elementen van de natuur en drukt hun onderlinge harmonie uit: de klei vertegenwoordigt aarde, de ghee water, de vlam vuur, de lucht die het doet branden lucht, en de ruimte waarin het licht zich verspreidt ether (akash). Samen vormen ze een evenwicht dat ons herinnert aan de natuurlijke en spirituele orde van het leven – de verbondenheid van alles wat is.
Ook de onderdelen van de diya dragen een diepere betekenis. De ghee staat voor onze innerlijke energie – de zuivere kracht van toewijding, discipline en liefde die het licht in ons voedt. De lont symboliseert de geest, die gezuiverd en gericht moet zijn om de vlam helder te laten branden. Wanneer de lont rechtop staat en goed door de ghee wordt gevoed, blijft de vlam stabiel – net zoals een heldere geest, gevoed door kennis en vertrouwen, standhoudt in de stormen van het leven.
Divali nodigt ons uit om stil te staan bij dit innerlijke licht: onze ziel, de Atma, verbonden met de Paramatma – het goddelijke bewustzijn dat alles doordringt. Wanneer we een diya aansteken, eren we dat eeuwige licht in onszelf en in anderen. Elke vlam, hoe klein ook, weerspiegelt het oneindige kosmische licht waarin alle zielen samenkomen – een licht dat nooit dooft, omdat het de essentie van het bestaan zelf is.
Steeds meer mensen vieren Divali in eenvoud en met respect voor de natuur – met handgemaakte kleilampjes, natuurlijke materialen en momenten van rust en reflectie. Zo keren we terug naar de kern van het feest: zuiverheid, harmonie en dankbaarheid voor het leven.
Divali is een uitnodiging aan iedereen, ongeacht geloof of afkomst, om het licht in zichzelf te herkennen en te laten stralen. Want in dat licht – onze ziel, verbonden met het goddelijke – schuilt de bron van vrede, liefde en waarheid.
Shubh Divali – moge jouw licht helder schijnen en de wereld zacht verlichten.